TÜRBÜLANS NEDİR?
Türbülans, bir uçağın hareket halindeyken hava akımlarındaki düzensizlikler nedeniyle karşılaştığı ani ve kontrolsüz sarsıntılardır. Bu durum, uçağın ani yan ve dikey hareketlerine yol açarak uçuş sırasında rahatsızlık ve hatta tehlike yaratabilir. Genellikle yer yüzeyinin ısınmasıyla oluşan sıcak hava akımlarının yükselmesi ve soğuk havayla karşılaşması sonucu meydana gelir. Türbülans, jet akımlarının sınırlarında, dağların üzerinde ve bazı bulut fırtınalarında sıklıkla görülür.
SİNGAPUR VE KATAR HAVAYOLLARI OLAYLARI
Geçtiğimiz hafta Singapur Havayolları’na ait bir uçak, Myanmar üzerinde ani bir türbülansa maruz kalarak ciddi bir olay yaşadı. Bu türbülansta bir yolcu kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti, yüzlerce yolcu yaralandı. Beş gün sonra, Katar Havayolları’nın Doha-Dublin seferini yapan bir uçak, Türkiye üzerinde türbülansa girerek 12 yolcunun yaralanmasına neden oldu.
TÜRBÜLANS EN ÇOK NEREDE GÖRÜLÜR?
Türbülans, dünyanın farklı bölgelerinde ve belirli koşullarda daha sık meydana gelir. Özellikle yüksek dağların, okyanus üzerindeki hava akımlarının ve ekvatoral bölgelerdeki sıcak hava akımlarının türbülans yaratma olasılığı yüksektir. Özellikle And Dağları, Alpler ve Himalayalar gibi yüksek dağların üzerinde türbülans sıklıkla görülür. Ayrıca, Bengal Körfezi gibi bölgeler de muson mevsiminde türbülansa daha yatkındır. Yüksek irtifalardaki hızlı hava akımları, yani jet akımları, türbülansa neden olabilir. Atlantik ve Pasifik Okyanusları üzerindeki uçuşlar bu tür türbülanslara maruz kalabilir.
DÜNYANIN EN TÜRBÜLANSLI ROTALARI
2023 verilerine göre, en türbülanslı uçuş hatları şunlardır:
- Santiago – Santa Cruz: Ortalama 17,568 edr ile en türbülanslı güzergah.
- Almatı – Bişkek: Ortalama 17,457 edr ile ikinci sırada.
- Lanzhou – Chengdu: Ortalama 16,750 edr ile üçüncü sırada.
- Tokoname – Sendai: Ortalama 16,579 edr ile dördüncü sırada.
- Milano – Cenevre: Ortalama 16,398 edr ile beşinci sırada.
Bu rotaları, Çin’in farklı şehirleri arasında ve Japonya’daki uçuş hatları izlemektedir. Liste, Milano-Zürih güzergahı ile tamamlanmaktadır.
TÜRBÜLANSIN ARTMA SEBEBİ: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Uzmanlar, şiddetli türbülans olaylarının 1979 ile 2020 arasında yüzde 55 oranında arttığını belirtiyor. Bu artışın ana nedeni olarak ise küresel iklim değişikliği gösteriliyor. İklim değişikliği, hava akımlarının daha düzensiz hale gelmesine ve türbülans olaylarının sıklığının artmasına neden oluyor.