Son bir hafta içerisinde yaşanan üç ciddi türbülans olayı, havacılık dünyasında büyük yankı uyandırdı. Bu olaylar, uçak yolculuğu sırasında yaşanan türbülansların neden olduğu tehlikeleri ve hangi rotaların en çok etkilendiğini bir kez daha gündeme getirdi.
TÃœRBÃœLANS NEDÄ°R?
Türbülans, bir uçağın hareket halindeyken hava akımlarındaki düzensizlikler nedeniyle karşılaştığı ani ve kontrolsüz sarsıntılardır. Bu durum, uçağın ani yan ve dikey hareketlerine yol açarak uçuş sırasında rahatsızlık ve hatta tehlike yaratabilir. Genellikle yer yüzeyinin ısınmasıyla oluşan sıcak hava akımlarının yükselmesi ve soğuk havayla karşılaşması sonucu meydana gelir. Türbülans, jet akımlarının sınırlarında, dağların üzerinde ve bazı bulut fırtınalarında sıklıkla görülür.
SÄ°NGAPUR VE KATAR HAVAYOLLARI OLAYLARI
GeçtiÄŸimiz hafta Singapur Havayolları’na ait bir uçak, Myanmar üzerinde ani bir türbülansa maruz kalarak ciddi bir olay yaÅŸadı. Bu türbülansta bir yolcu kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti, yüzlerce yolcu yaralandı. BeÅŸ gün sonra, Katar Havayolları’nın Doha-Dublin seferini yapan bir uçak, Türkiye üzerinde türbülansa girerek 12 yolcunun yaralanmasına neden oldu.
TÜRBÜLANS EN ÇOK NEREDE GÖRÜLÜR?
Türbülans, dünyanın farklı bölgelerinde ve belirli koşullarda daha sık meydana gelir. Özellikle yüksek dağların, okyanus üzerindeki hava akımlarının ve ekvatoral bölgelerdeki sıcak hava akımlarının türbülans yaratma olasılığı yüksektir. Özellikle And Dağları, Alpler ve Himalayalar gibi yüksek dağların üzerinde türbülans sıklıkla görülür. Ayrıca, Bengal Körfezi gibi bölgeler de muson mevsiminde türbülansa daha yatkındır. Yüksek irtifalardaki hızlı hava akımları, yani jet akımları, türbülansa neden olabilir. Atlantik ve Pasifik Okyanusları üzerindeki uçuşlar bu tür türbülanslara maruz kalabilir.
DÃœNYANIN EN TÃœRBÃœLANSLI ROTALARI
2023 verilerine göre, en türbülanslı uçuş hatları şunlardır:
- Santiago – Santa Cruz: Ortalama 17,568 edr ile en türbülanslı güzergah.
- Almatı – BiÅŸkek: Ortalama 17,457 edr ile ikinci sırada.
- Lanzhou – Chengdu: Ortalama 16,750 edr ile üçüncü sırada.
- Tokoname – Sendai: Ortalama 16,579 edr ile dördüncü sırada.
- Milano – Cenevre: Ortalama 16,398 edr ile beÅŸinci sırada.
Bu rotaları, Çin’in farklı ÅŸehirleri arasında ve Japonya’daki uçuÅŸ hatları izlemektedir. Liste, Milano-Zürih güzergahı ile tamamlanmaktadır.
TÜRBÜLANSIN ARTMA SEBEBİ: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Uzmanlar, şiddetli türbülans olaylarının 1979 ile 2020 arasında yüzde 55 oranında arttığını belirtiyor. Bu artışın ana nedeni olarak ise küresel iklim değişikliği gösteriliyor. İklim değişikliği, hava akımlarının daha düzensiz hale gelmesine ve türbülans olaylarının sıklığının artmasına neden oluyor.