Son dakika geliÅŸmesi… Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Ä°brahim Reisi ve beraberindeki heyet, helikopter kazasında hayatını kaybetti.
Helikopterin enkazına 15 saatlik çalışma sonrasında ulaşılırken, Reisi ile DışiÅŸleri Bakanı Abdullahiyan, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve Ä°ran lideri Hamaney’in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i HaÅŸim’in de kazada hayatını kaybedenlerin arasında yer aldığı belirtildi.
Reisi’nin helikopterinde bulunan Devrim Muhafızları Ordusu mensubu 2 üst düzey askeri yetkili ile 3 mürettebatın da kazada yaÅŸamını yitirdiÄŸi kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Reisi, dün helikopterle, İran-Azerbaycan sınırında bir barajın açılış törenine katılmıştı.
NE OLMUÅžTU?
Ä°ran devlet televizyonu, Reisi’nin helikopterinin bölgeden dönerken sert iniÅŸ yapması suretiyle kaza meydana geldiÄŸini; DışiÅŸleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, DoÄŸu Azerbaycan Eyalet Valisi Malik Rahmeti ve Tebriz Cuma Ä°mamı Ayetullah Ali HaÅŸim’in de helikopterde bulunduÄŸunu duyurmuÅŸtu.
Arama kurtarma ekipleri, olumsuz hava ÅŸartları nedeniyle çalışmaların güçlükle sürdüğünü bildirmiÅŸ, Ä°ran, Türkiye’den havadan arama çalışması yapmak için insansız hava aracı (Ä°HA) talep etmiÅŸti.
Türkiye’nin, Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiÄŸi helikopter kazasına iliÅŸkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiÄŸi Akıncı Ä°HA, helikopterin enkazı olabileceÄŸi düşünülen ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını Ä°ran makamlarıyla paylaÅŸmıştı.
İran devlet televizyonu, Akıncı İHA’nın tespitlerinin ardından bulunan İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ı taşıyan helikopterin enkaz noktasında yaşam belirtisi olmadığını duyurmuştu.
Ä°RAN CUMHURBAÅžKANI Ä°BRAHÄ°M REÄ°SÄ° KÄ°MDÄ°R?
CumhurbaÅŸkanı Ä°brahim Reisi, 14 Aralık 1960’ta Ä°ran’ın MeÅŸhed kentinde doÄŸdu.
Reisi, 1979’daki devrimin ardından kariyerine 1981’de Kereç Savcısı olarak baÅŸladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede henüz 25 yaşındayken Tahran BaÅŸsavcı VekilliÄŸi makamına oturdu.
Reisi, Ä°ran devrim lideri Humeyni’nin talimatıyla 1988’de hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kiÅŸilik komitede yer aldı.
Humeyni’nin ölümü sonrası Ali Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükselen Reisi, 1989-1994 yıllarında Tahran BaÅŸsavcılığı görevinde bulundu. 1994 yılında Devlet Denetleme Kurumu BaÅŸkanlığına atanan Reisi, 10 yıl boyunca bu görevde kaldı.
Reisi, 2004’te Yargı Erki BaÅŸkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı. 2014 yılında Ä°ran Genel BaÅŸsavcılığına atanan Reisi, 2016’da yine Hamaney tarafından MeÅŸhed kentindeki Ä°mam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı BaÅŸkanlığı’na getirildi.
Ãœlkede 19 Mayıs 2017’de yapılan cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde de aday olan Reisi, o dönemdeki CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani’ye karşı seçimleri kaybetti.
Reisi, kendisinden önceki Yargı Erki BaÅŸkanı Ayetullah Amuli Sadık Laricani’nin Hamaney tarafından görevden alınarak Düzenin Maslahatını TeÅŸhis Konseyi BaÅŸkanlığına atanmasının ardından Mart 2019’da boÅŸalan Yargı Erki BaÅŸkanlığı’na getirildi.
Ä°ran’da 18 Haziran 2021’de gerçekleÅŸtirilen seçimde Reisi, oyların yüzde 62’sini alarak açık ara farkla kazanıp ülkenin 8. CumhurbaÅŸkanı oldu. Reisi’nin cumhurbaÅŸkanlığı döneminde özellikle komÅŸularla iliÅŸkilere öncelik veren dış politika izlendi. Bu dönemde Suudi Arabistan ile iliÅŸkiler 7 yıl aradan sonra yeniden kuruldu.
ABD’NÄ°N YAPTIRIM LÄ°STESÄ°NDEYDÄ°
Reisi, siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009’daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı iddia edilen rol nedeniyle Kasım 2019’da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.
Ä°brahim Reisi’nin ismi, Hamaney sonrasında ülke liderliÄŸi makamına oturması muhtemel adayların arasında bulunuyordu.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI HÜSEYİN EMİR ABDULLAHİYAN KİMDİR?
Hüseyin Emir Abdullahiyan, 1964 yılında Ä°ran’ın Simnan eyaletine baÄŸlı Damgan kentinde doÄŸdu.
1991 yılında Tahran Ãœniversitesi Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü’nden mezun olan ve Farsça, Arapça ile Ä°ngilizce bilen Abdullahiyan, eski CumhurbaÅŸkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde bir süre Bahreyn Büyükelçisi olarak görev yaptı.
Daha sonra Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde Arap ve Afrika Ä°ÅŸlerinden Sorumlu DışiÅŸleri Bakan Yardımcılığı yapan Abdullahiyan, 3 yıl yardımcılığını da yaptığı eski DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif sonrası AÄŸustos 2021’de DışiÅŸleri Bakanı oldu.
Abdullahiyan, DışiÅŸleri Bakanlığı görevinden önce, son olarak Meclis BaÅŸkanı Muhammed Bakır Kalibaf’ın Uluslararası Ä°liÅŸkilerden Sorumlu Özel Yardımcılığı görevini yürütüyordu.
Abdullahiyan’ın DışiÅŸleri Bakanlığı döneminde, Ä°ran, Tahran ile Riyad arasında yaÅŸanan gerginliÄŸin ardından 7 yıl sonra Suudi Arabistan ile Mart 2023’te diplomatik iliÅŸkilerin yeniden baÅŸlatılması ve büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda anlaÅŸma saÄŸlandı.
CUMHURBAŞKANI BİRİNCİ YARDIMCISI GEÇİCİ OLARAK GÖREVİ DEVRALACAK
Ä°ran Anayasası’nın 131’inci maddesi, cumhurbaÅŸkanının ölümü halinde cumhurbaÅŸkanının seçilememesi hallerinde, ülke liderinin (Ali Hamaney) atamasıyla, birinci cumhurbaÅŸkanı yardımcısının cumhurbaÅŸkanının yetki ve sorumluluklarını devralmasını öngörüyor.
Meclis başkanı, yargı erki başkanı ve birinci cumhurbaşkanı yardımcısından oluşan kurul, yani yasama, yürütme ve yargı başkanları, yeni bir cumhurbaşkanının en fazla 50 gün içerisinde seçilmesi için süreci düzenlemekle yükümlü.