DoÄŸu Anadolu’da, “Baharın müjdecisi”, “Yeni yılın baÅŸlangıcı” olarak nitelendirilen Nevruz
BaÅŸta Anadolu, Orta Asya ve çeÅŸitli coÄŸrafyalarda kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri de kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa aktarılıyor. Peki, Nevruz Bayramı nedir? Nevruz Bayramı ritüelleri neler?
NEVRUZ BAYRAMI NEDÄ°R?
Türk coÄŸrafyasında yeni yılın baÅŸlangıcı ve baharın müjdecisi olarak kabul edilen Nevruz Bayramı, coÅŸkuyla kutlanıyor. Her yıl 21 Mart’ta kutlanan nevruz, yeni yılın baÅŸladığı gündür. Nevruz, Türkiye baÅŸta olmak üzere Türk dünyası arasındaki muhtelif Türk boyları arasındaki kültürel baÄŸları güçlendirip kardeÅŸlik ve dostluÄŸu pekiÅŸtirmede, bölgesel barışın tesis edilmesinde son derece önemlidir.
Kış aylarından sonra doÄŸanın baharla yeniden canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya’dan Anadolu’ya birçok coÄŸrafyada toplumsal birliÄŸi, dayanışmayı, yardımlaÅŸmayı saÄŸlayan içeriÄŸiyle yaÅŸatılıyor.
Çin kaynaklarında, milattan önce 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında ÅŸenlik düzenlediÄŸinin yer alması dolayısıyla geçmiÅŸi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.
NEVRUZ RÄ°TÃœELLERÄ°
Eski yılın bittiği, yeni senenin başladığı o güne günahlarından arınmış girmek isteyenler ateşten atlıyor. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan adetler arasında bulunuyor. Ateş ve sudan atlamak tüm nevruz kutlamalarındaki ortak unsurlardan biri olarak dikkati çekiyor. Eşya ve hayvanların da ruhlarının arınması için eşyalar tütsüleniyor, hayvanlar ateş arasından geçiriliyor.
Bugüne özel “nevruz sofrası” kuruluyor. Toplu halde oturulan sofrada, bugüne özel 7 çeÅŸit yemek bulunuyor. Tüm yılın bolluk ve bereketle geçmesi için kurulan zengin sofrada, herkes her yemekten yiyerek, senenin o rahatlıkta geçmesini diliyor.
“Semeni” geleneÄŸi de uzun yıllardır yaÅŸatılıyor. Bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileÄŸiyle, nevruzdan önce kaplarda arpa, buÄŸday çimlendiriliyor ve bunlar sofralara konuluyor.
Yeni yılı yeni kıyafetler giyerek karşılayan insanlar, öncesinde evlerini temizliyor, varsa yıkılan yerleri onarıyor, badanalarını yapıyor. İnsanlar, böylece yeni yılda her şeyin yeni olmasına özen gösteriliyor.