Marmara’da denizanası tehlikesi sürüyor: Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi istilacı tür sayısını artırdı
Artan hava sıcaklığı ve deniz kirliliği gibi nedenlerle denizanası yoğunluğu her geçen gün artmaya devam ediyor.
Ä°stanbul Ãœniversitesi (Ä°Ãœ) Su Bilimleri Fakültesindeki bilim insanları tarafından yapılan araÅŸtırmada, denizanası popülasyonunun Marmara Denizi’ni kapsayacak ÅŸekilde özellikle Ä°stanbul kıyıları ile körfezde yoÄŸun ÅŸekilde arttığı belirlendi.
Ä°Ãœ Su Bilimleri Fakültesi ve Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı tarafından baÅŸlatılan proje kapsamında Marmara Denizi’nde su altı gözlemleri yapılarak, bazı örnekler alındı.
‘DENÄ°ZANALARI OLUMSUZLUKLARI FAYDALARINA KULLANABÄ°LÄ°YOR’
Dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’nin denizlerinde de son yıllarda ciddi denizanası artışı yaÅŸandığını söyleyen Ä°Ãœ Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek Ä°ÅŸinibilir Okyar, “Denizanalarının ekosistemdeki olumsuz deÄŸiÅŸiklikleri faydalarına kullanılabilme kabiliyetleri bulunduÄŸunu ve hayatta kalma konusunda baÅŸarılı olduklarını belirtti ve “Bunlar 500 milyon yıldır dünya üzerinde yaÅŸamlarını sürdüren, sayılarını ve çeÅŸitliliklerini arttıran canlılar.” dedi.
MARMARA DENÄ°ZÄ°’NÄ°N KIYILARINDA VE KÖRFEZLERDE YOÄžUNLUK VAR
Marmara Denizi’nin farklı nedenlerden kaynaklı yoÄŸun insan baskısı altında olduÄŸunu ve Denizanalarının kirli bölgelere tahammül gösteren canlılar olduÄŸuna dikkati çeken Okyar ÅŸunları söyledi:
” Marmara Denizi’nde de kış ayı olmasına raÄŸmen su sıcaklığı yaklaşık 20 derece olarak ölçüldü. Sıcaklıktaki bu artış denizanalarının üreme aktivitelerini tetiklemektedir. Son yıllarda tüm Marmara Denizi’ni kapsayacak ÅŸekilde ama baÅŸta Ä°stanbul kıyıları olmak üzere, Marmara Denizi’nin kıyısal alanlarında ve körfezlerde yoÄŸun denizanası artışı görüyoruz.”
Denizanası artışının nedenlerinin belirlenmesi için çalışma baÅŸlatıldığını dile getiren Okyar, “Projenin birinci kısmını DoÄŸu Marmara’da uyguladıklarını vurgulayan Okyar, “Denizanaları aşırı çoÄŸaldıklarında belli bir süre sonra öldüklerinden dolayı parçalanmaya baÅŸlıyorlar. Bu da su kalitesinin bozulmasına ve ekosistemin iÅŸleyiÅŸinde deÄŸiÅŸimlere neden oluyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Çalışmalarda denizanalarının büyük metrekarelerde yayıldığını tespit ettiklerini vurgulayan Okyar, “Özellikle 5 ila 10 metre arasında denizanalarının daha fazla bulunduklarını belirledik. Suyun yüzeyinde tek tük görünen denizanası aslında 5 metre derinliklerde devasa büyüklükte stoklara sahip.” dedi.
‘YENÄ° Ä°STÄ°LACI DENÄ°ZANASI TÃœRLERÄ° MARMARA DENÄ°ZÄ°’NE GÄ°RDÄ°’
Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸine baÄŸlı olarak Marmara Denizi’ne pek çok yeni istilacı denizanası türü girdiÄŸini söyleyen Okyar, “Son yıllarda yaptığımız çalışmalarda pek çok yeni tür bulduk. Bunlar bolluklarını arttırmaya baÅŸladılar. Yeni türlerin giriÅŸiyle denizel ekosistemdeki denizanasına baÄŸlı çözünmüş organik madde yükü artıyor.”
Denizanası ile beslenen canlıların ekosistemdeki çeÅŸitli baskılar sebebiyle azalmasının, bunlar üzerindeki avcı baskısının kalkmasına ve sayılarının artmasına neden olduÄŸuna dikkati çeken Okyar, “Denizanası artışları artık her mevsimde yaÅŸanıyor. Küresel ısınmanın tetiklemesiyle son 20-30 yılda denizanaları aşırı artış gösterdi.” dedi.
Prof. Dr. Okyar, Marmara Denizi’nin akıntı sistemiyle taşınan denizanalarının özellikle Ä°zmit Körfezi’nin doÄŸu havzasında birikip bu bölge için ciddi sorun oluÅŸturduÄŸunu ifade etti.
Deniz ekosistemine zararlı bu canlıların Uzak DoÄŸu’da gıda olarak tüketildiÄŸinden bahseden Okyar, denizanalarından ekonomiye fayda saÄŸlayacak ürünlerin elde edilmesi için çalışma yaptıklarını sözlerine ekledi.